1- Soap-Stock : Bitkisel yağ rafine sanayiinden kaynaklanmaktadır.
2- Tank Dibi Tortular :Bitkisel yağ depolanan tank sistemlerinden kaynaklanmaktadır.
3- Yağlı Topraklar : Bitkisel yağ rafine sanayiinden kaynaklanmaktadır
4- Yağ Tutuculardan çıkan Yağlar: Çeşitli tesislerin özellikle arıtma sistemlerinin yağ seperatörlerinden kaynaklanmaktadır.
5- Kullanılmış Kızartmalık Yağlar: Otel, motel, restoran, yemek fabrikaları, fast food, konut vb noktalardan kaynaklanmaktadır
6- Kullanım ömrü geçmiş yağlar

Bitkisel Atık Yağ Geri Kazanım Tesisi Toplama Lisansı 

Atık yağların, Bakanlıktan lisans almış geri kazanım tesisleri tarafından toplanarak endüstride kullanılacak yarı mamul (külçe sabun, stearin, kimya sanayinde kullanılacak hammadde ve benzeri) ve ürün (sabun, biyodizel ve benzeri) elde edilmesi işlemlerine geri kazanım denir. 

Atık yağ geri kazanım ve bertaraf tesisi kurmak, işletmek isteyenlere firmamız tarafından konu ile ilgi yeterli uzman ve teknolojik imkanlara sahip olduklarını gösteren lisans belgesi alınabilmektedir. 

Bitkisel Atık Yağ Toplama Lisansı 

Bitkisel yağ rafinasyon tesisleri içinde rafinerinin kendi atıklarının değerlendirildiği ve ana tesisle entegre olarak işletilen geri kazanım üniteleri için lisans alma yükümlülüğü bulunmamaktadır. 

Atık yağları sabun veya sabun hammaddesi, biyodizel ve diğer ürünleri elde etmek amacıyla kullanan geri kazanım tesisleri için Bakanlıktan atık yağ toplama lisansının alınması zorunludur. 

Geri kazanım tesisi bulunmayan gerçek veya tüzel kişilere toplama lisansı verilmez. 

Bitkisel Atık Yağ Taşıma Lisansı 

Atık yağ taşımak isteyen gerçek ve tüzel kişiler, ilgili valilikten taşıma lisansı almak zorundadır. Lisans almak için ilgili yönetmelik Ek-3de belirtilen belgelerle valiliğe müracaat edilir. Lisans, başvuruda bulunan firmaya ve firmanın araçlarına verilir. Bu hükümler kara taşımacılığı için uygulanır. Bu lisans devredilemez ve üç yıl için geçerlidir. Bu süre sonunda yenilenmesi gerekir. Araçların denetimleri ilgili valilikçe on iki aylık dönemlerde yapılır. Denetimler sonucu lisans koşullarına uymayan firma ve araçlarının lisansı iptal edilir. Lisans verilen ve lisansı iptal edilen firmalar ve araçlar valiliklerce Bakanlığa bildirilir.

 

Bitkisel atık yağların kullanım alanları

 

 

· Ürün geri kazanımı (Biyodizel, Sabun, Yemlik Yağ vb.)

(Bakanlıktan toplama lisansı almış geri kazanım tesislerinde)

 

· Enerji geri kazanımı

(Bakanlıktan lisanslı tesislerde yakma)

 

 

 

Bitkisel Atık Yağlar İle İlgili Yasaklar

 

 

 

Atık yağların ithali yasaktır.Atık yağlar ile bu yağların işlenmesi sonucu oluşan atıkların çevreye zarar verecek şekilde depolanması, taşınması,  doğrudan veya dolaylı bir biçimde alıcı ortamlara verilmesi ve mevcut düzenlemeler haricinde yakılması yasaktır. Kullanılmış kızartmalık yağların doğrudan veya dolaylı olarak yemeklik yağlara, ham yağlara, mineral yağlara karıştırılması ve doğrudan yakıt olarak kullanılması yasaktır. Yağlı topraklar, orman ve ağaçlandırma alanlarına, tarım arazilerine ve buna benzer yerlere bırakılamaz, açık alanlarda kontrolsüz olarak geçici depolanamaz.

 

 

Atık yağlar, toplama lisanslı geri kazanım tesisleri ile geçici depolama izni almış toplayıcılar dışında gerçek ve tüzel kişiler tarafından toplanamaz, alınıp satılamaz.

 

 

 

Bitkisel Atık Yağ Üreticilerinin Yükümlülükleri

 

Kullanılmış kızartmalık yağ üreten tesisler, bu yağların toplanması için lisanslı geri kazanım tesisleriyle veya toplayıcılarla yıllık sözleşme     yapmakla yükümlüdürler. Bu yağların ücretsiz olarak geri kazanımcıya veya toplayıcılara teslim edilmesi esastır.

 

 

 

Belediyelerce alınacak tedbirler

 

 

•     Yetki sahasında bulunan lokantalar, sanayi mutfakları, oteller, tatil köyleri, motel ve yemekhaneler, hazır yemek üretimi yapan firmalar ile diğer yerlerde gerekli denetimleri yaparak kullanılmış kızartmalık yağların kanalizasyona dökülmesini önlemekle,

 

 

•     Sınırları dahilinde kullanılmış kızartmalık yağ üreten işletmelerin lisanslı geri kazanım tesisleriyle veya valilikten geçici depolama izni almış toplayıcılarla yıllık sözleşme yapmalarını sağlamak, buna ilişkin kayıtları ilgili valiliğe bildirmek, sözleşme yapmayanlara gerekli cezai işlemi uygulamakla,

 

 

 2008 yılından itibaren kullanılmış kızartmalık yağların hanelerden toplanması için gerekli sistemi kurmak, halkı bu konuda bilgilendirerek atık yağ toplama faaliyetlerini 2008 yılı itibariyle başlatmak.

 

 

 

Yemeklik Bitkisel Yağ Üreticilerinin Yükümlülükleri

 

 

 

· Piyasaya sürülen kızartmalık yağ miktarlarını yıllık olarak Bakanlığa bildirmek,

· Kızartmalık yağ ambalajlarının etiketlerinde çevre bilgisine yer vermek,

 

 

 

Çevre Bilgisi

 

 

 

1-Kullanılmış kızartmalık yağları diğer atıklardan ayrı olarak temiz ve ağzı kapaklı bir kapta biriktiriniz.

2-Kullanılmış kızartmalık yağları, çevrenin korunması amacıyla kanalizasyona, toprağa, denize ve benzeri alıcı ortamlara dökmeyiniz.

3-Bu yağları kullanılmış kızartmalık yağ toplayıcılarına vermeye özen gösteriniz.

 

 

 

 

Geri kazanım tesisleri

 

 

 

 Tesiste giriş bölümü, atık kabul ünitesi, atık yağ geçici depolama alanı, prosese uygun fiziksel, kimyasal veya biyolojik arıtma tesisi bulunması zorunludur.

 

 Atık yağlardan elde edilen ürünlerin standartları sağladığının sürekli olarak izlenmesi için, geri kazanım tesislerinde akredite edilmiş bir laboratuvar bulunur, bulunmaması halinde bu ihtiyaç bir başka akredite laboratuvardan karşılanır.

 

 

 

Geçici depolama alanları

 

 

 

· Geçici depolama alanları, geri kazanım ve rafineri tesislerinde hammadde olarak atık yağların, proses atıklarının ve yan ürünlerin biriktirildiği yerlerdir.

 

· Atık kabul alanı yağmura karşı korunur.  Beyaz renkte olacak depolama tanklarının üzerinde Bitkisel Atık Yağ ibaresi bulunur ve atığın cinsi tank üzerinde (soap-stock, tank dibi tortu, kullanılmış kızartmalık yağ ve benzeri) belirtilir.

 

· Kullanılmış kızartmalık yağların verimli bir şekilde toplanabilmesi için, geri kazanım tesisleri dışında geçici depolama alanları kurulabilir.

 

· Atık yağlar, geçici depolama alanlarında üç aydan fazla süre ile depolanmaz.

 

 

 

 

Geçici Depolama Alanlarının Teknik Özellikleri

 

 

 

1) Geçici depolama alanları kapalı sistem olmalı,

2) Tesiste kantar ve atık kabul alanı bulunmalı,

3) Bu alanlarda en az 30 ton kapasiteli kullanılmış kızartmalık yağı biriktirme tankı bulunmalı ve bu tanklar güvenlik havuzları içinde olmalı,

4)Tanklar beyaz renkli olmalı ve üstünde “Kullanılmış Kızartmalık Yağ” ibaresi bulunmalı,

5)Tanklar kolay temizlenebilecek özellikte ve seviye göstergeli olmalı,

6) Geçici depolama tesisinin zemini betonarme olmalı,

7) Toplayıcıların lisanslı toplama araçları bulunmalı,

8) Toplama bidonları yıkama kolaylığı için çember kapaklı olmalı ve yeterli sayıda bulunmalı,

9) Boşaltılan taşıma araçlarının, bidon ve konteynerlerin temizleneceği bir yıkama ünitesi bulunmalı,

10) Yıkama ünitesinden çıkan yağlı suların biriktirileceği yıkama suyu biriktirme tankı veya tankları bulunmalı,

11) Yağlı yıkama sularının arıtımı bir başka tesiste yapılamıyorsa, bu alanda yıkama sularının arıtımının yapılacağı bir sistem bulunmalı,

12) Dökülen yağların toplanması için yeterli miktarda emici madde bulunmalı,

13) Yangına karşı gerekli önlemler alınmalı,

14) Yağmur suyunun yıkama suyu ile karıştırılmaması için gerekli önlemler alınmalı,

15) Kokuya karşı önlem alınmalı,

16) Tesisten sorumlu en az bir teknisyen sürekli olarak tesiste bulundurulmalıdır.

 

 

 

Atık yağlardan biyodizel üretimi

 

 

 

Biodizel, soya yağı, kanola yağı gibi bitkisel yağlar ile kullanılmış bitkisel ve hayvansal yağlardan elde edilen diesel motorlarda kullanılan yenilenebilir ve domestik bir yakıttır. Özellikle son zamanlarda geri kazanılan bitkisel ve hayvansal atık yağlar biomotorin (biodizel) üretiminde kullanılması ile;

 

· Karbon dioksit gibi sera gazı etkisi,

· Kanser yapıcı klorlu organik maddelerin egzozdan atmosfere atılması,

· Yanmamış hidrokarbon emisyonu,

· Ozon oluşturucu kirleticilerin emisyonu,

· Egzozdan motorine göre %75 daha fazla kirletici atılması,

· Su kaynaklarının daha fazla kirlenmesi,

· Egzozdan motorinin aksine kükürt dioksit atılması,

önlenmektedir.

 

 

Her bir ton biodizel kullanılması halinde üç ton karbon dioksit emisyonu azalır.

 

Elde edilen biodizel yakıtı motorun içine % 5-20 oranında karıştırarak motorinli araçlarda yakıt olarak kullanılmaktadır.

 

 

 

Atık yağlardan sabun ve diğer ürünlerin üretimi

 

 

Geri kazanım tesisleri, sabun üretimi için Sağlık Bakanlığından, yemlik yağ üretimi için Tarım ve Köyişleri Bakanlığından gerekli izinleri alır.

 

Bunların dışındaki ürünlerin üretimi ve kullanımı için gerekli izinler, meri mevzuat çerçevesinde ilgili kurumlardan alınır.

 

Standardı belirlenmemiş olan geri kazanım ürünleri ile yarı mamuller nihai tüketim maddesi olarak kullanılmaz

 

Kullanılmış bitkisel yağların kalorisi çok yüksek olduğundan hayvan yemi hazırlanmasında kullanılabilir. Bu tür atık yağlar hayvan yemi olarak kullanılmadan önce atık yağ içindeki PCB, PAH, furan, dioksin ve dioksin benzeri madde miktarı belirlenmelidir. Hayvan yeminin hem kalorisini artırmak hem de bağlayıcı olarak görev yapması amacı ile belli oranda kullanılmış bitkisel ve hayvansal yağ atıkları kullanılır.

 

Atık yağlar için toplama lisansı verilmesi

 

 

Atık yağları ürün elde etmek amacıyla kullanan geri kazanım tesisleri için Bakanlıktan atık yağ toplama lisansının alınması zorunludur.

Lisans süresi 3 yıldır. Geri kazanım tesisi bulunmayan gerçek veya tüzel kişilere toplama lisansı verilmez.

 

Söz konusu tesislerin proseslerinin yeterliliği;

 

1- Biyodizel üretimi yapacak geri kazanım tesisleri için, Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü ve TÜBİTAK’tan,

 

2- Sabun, yemlik yağ ve diğer ürünlerin üretimini yapacak geri kazanım tesisleri için, TÜBİTAK ve bir üniversiteden alınacak teknik  raporlarla belgelenir.